İstanbul Arkeolojisi Konusunda Yeni Araştırmalar Tarihi Yarımada’da Arkeolojik Kazılar
1Arkeolog, İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürü, İstanbul
2Dr. Arkeolog, İstanbul Arkeoloji Müzeleri, İstanbul
3Arkeolog, İstanbul Arkeoloji Müzeleri, İstanbul
Mimar.ist Dergi 2021; 21(72): 44-53
Tam Metin PDF (Turkish)

1869 yılında kurulan İstanbul Arkeoloji Müzeleri, kurulduğu günden bu yana hem müzecilik hem de arkeoloji çalışmaları açısından büyük önem taşıyor. Müze tarafından son yıllarda yürütülen İstanbul kent arkeolojisi çalışmalarından elde edilen önemli veriler hem bilim dünyası hem de kamuoyu ile paylaşılmıştır.
Son dönemde İstanbul'da yürütülen bazı önemli arkeolojik çalışmaların çıktıları bu yazıda paylaşılacaktır. Bu çalışmalar 2004 yılından itibaren İstanbul'da başlatılan ulaşım projeleri ile bağlantılı olarak gerçekleştirilmiştir. İstanbul'un farklı noktalarında gerçekleştirilen bu kazıların en önemlileri Yenikapı, Sirkeci ve Haliç'te gerçekleştirilmiştir. Kentin Tarihi Yarımada içinde kalan bu alanları hem geçmişte hem de günümüzde kentin en yoğun yerleridir.
Constantinopolis'in en büyük limanı olan ve MS 4. yüzyıldan itibaren aktif olan Theodosius Limanı'na ev sahipliği yapan Yenikapı'da kazılar gerçekleştirilmiştir. Bu kazılarda 36 Bizans batığının yanı sıra çok sayıda obje bulunmuştur.
Öte yandan, Sirkeci'de Byzantion'un ilk limanı olduğu konusunda bizi aydınlatan Prosphorion Limanı gibi bir başka antik liman daha ortaya çıkarılmıştır.
Yenikapı Bölgesi'nde yürütülen kazı çalışmalarında Osmanlı Dönemi'nde İstanbul'da gerçekleşen önemli bir imar süreci tespit edildi. Bu bölgede 1761 yılında denizi doldurmak için denize inşa edilen set duvarı (İskele) ve Yalı Mahallesi'nin burada yeniden inşası hakkında yeni bilgiler elde edilmiştir.
Bu çalışmalar sonucunda İstanbul'un 8500 yıllık yaşamı hakkında önemli bilgiler veren veriler elde edilmiştir.


Recent Studies on Istanbul Archaeology Archaeological Excavations in Historical Peninsula
1Archaeologist, Director of Istanbul Archaeological Museums, Istanbul
2Dr. Archaeologist, Istanbul Archaeological Museums, Istanbul
3Archaeologist, Istanbul Archaeological Museums, Istanbul
Mimar.ist Dergi 2021; 21(72): 44-53

Abstract

Established in 1869, Istanbul Archaeological Museums has been crucial to both museum studies and archaeology itself since its establishment. Important data was shared with both science world and public that was collected from Istanbul urban archaeological studies conducted by the Museum recently.
Outputs of certain significant archaeological studies conducted in İstanbul recently will be put herein. These studies have been carried out in connection with the transportation projects that have been started in Istanbul since 2004. The most important of these excavations, which were carried out at different points in Istanbul, were carried out in Yenikapı, Sirkeci and Golden Horn. These areas of the city that are within the Historical Peninsula are the densest places of the city both in the past and now.
Excavations were carried out in Yenikapı which hosted the biggest harbour of Constantinopolis, namely the Theodosius Harbour, which was active from the 4th century AD. These excavations yielded numerous objects besides 36 Byzantine sunken.
On the other hand, another ancient harbour was unearthed in Sirkeci, namely Prosphorion Harbour, of which outputs enlightened us on the first harbour of Byzantion.
An important zoning process that took place in Istanbul during the Ottoman Period was identified in the excavations carried out in the Yenikapı Region. New information has been obtained about the embankment wall (Jetty) built in the sea to fill the sea in this region in 1761 and the reconstruction of Yalı Mahallesi here.
As a result of these studies, data that provide important information about the 8500-year-old life of Istanbul have been acquired.