Kültürel mirasın iklim krizinin etkilerinden korunması ve adaptasyonunun sağlanması gerekmektedir. Öte yandan kültürel miras, iklim azaltımı ve adaptasyonu konusunda insanlığa rehberlik edebilir. Bu bağlamda, Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi (ICOMOS) ve UNESCO Dünya Mirası Merkezi, bu konuya dikkat çeken ve iklim değişikliği ve kültürel miras üzerine çalışan uluslararası koruma kuruluşlarının başında geliyor. İklim Mirası Ağı ve UNESCO, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli ve ICOMOS ortak sponsorluğundaki toplantı gibi farklı uzmanlık alanlarına sahip uluslararası işbirlikleri, kültürel mirasın iklim eyleminde daha fazla yer almaya başladığını gösteriyor. Küresel ısınmayı 1,5°C ile sınırlamayı ve 2050 yılına kadar Avrupa'da net sıfır CO2 emisyonuna ulaşmayı hedefleyen Avrupa Yeşil Mutabakatı ve bu hedeflere kültürel mirastan öğrendiğimiz ilkelerle ulaşmayı amaçlayan Avrupa Kültürel Miras Yeşil Mutabakatı, günlük pratiklerimizi iklim dostu eylemlere dönüştürme yolunda önemli adımlardır. Ayrıca Birleşmiş Milletler de iklim eyleminin farklı alanlarında aktif bir örgüt. Geçtiğimiz yıl düzenlenen İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 26. Taraflar Konferansı'nda (COP26) kültürel mirasın iklim eylemindeki rolüne ilişkin etkinlikler düzenlenmiş ve bu durum konuya ilişkin uluslararası tanınırlığı artırmıştır. Bu makalede, iklim krizi ve kültürel mirasın korunmasına ilişkin güncel uluslararası yaklaşımlar ele alınmaktadır.
Abstract
It is necessary to protect cultural heritage from the effects of climate crisis and ensure its adaptation. On the other hand, cultural heritage can guide the humanity in climate mitigation and adaptation. In this regard, International Council of Monuments and Sites (ICOMOS) and UNESCO World Heritage Center are the leading international preservation organizations that draw attention to this matter and work on climate change and cultural heritage. International collaborations with different fields of expertise, such as the Climate Heritage Network and UNESCO, Intergovernmental Panel on Climate Change and ICOMOS co-sponsored meeting indicate that cultural heritage has started to take more place in the climate action. European Green Deal, which aims to limit global warming to 1.5°C and achieve net-zero CO2 emissions in Europe by 2050, and European Cultural Heritage Green Deal, which aims to achieve these targets through principles we learn from cultural heritage, are important steps in converting our daily practice into climate friendly actions. In addition, the United Nations is an active organization in different fields of climate action. In last year’s Framework Convention on Climate Change 26th Conference of Parties (COP26), activities were organized related to the role of cultural heritage in climate action and this raised international recognition on the subject. In this article, current international approaches on the climate crisis and cultural heritage preservation are examined and the future prospects are indicated.