Adalar'ın 1844 yılında Hazine-i Hassa Vapurları İdaresi'nin güzergâhına dâhil edilmesi, 1867 Vilayet Nizamnamesi ile özerk bir yönetime kavuşması, Cumhuriyet ideolojisinin Yalova-Şehzadeler-Yeşilköy hattında Atatürk'ün konutlarının yer alması, Demokrat Parti döneminde İstanbul'un Prost planlaması ile eşzamanlı olarak Prinkipo'nun planlanması, Adalar'ın bir dış yerleşim olmaktan öte kentin aktif bir bileşeni olduğunu vurgular.
Modernleşme sürecinde yazlık yaşam fikrinin kurgulanmasında temel belirleyici olarak kentlinin mekân algısını etkileyen 'ulaşım', Adalar'ın anakara ile ilişkisinin ifadesinde önem kazanıyor. Adalar'ın konumunun anakaraya göre yakın ya da uzak olmasının belirsizliği sadece mekânsal bir tahayyüldür... şehrin biraz uzağında bir Adalar...
Adalar mimarisinin kurucu unsurları olan aktörler: Savaş öncesi dönemin misafirleri Fransızlar, İngilizler, Almanlar ve Ruslar, Levantenler, Osmanlı halkından azınlıklar, bürokratlar, milletvekilleri... Adalar'ı bu çoğullukları sayesinde bir 'dönüşüm laboratuvarı' olarak gözlemleyebiliyoruz. Belki de yan yana ve bütünleşik olma halinden ödün vermemenin de yardımıyla çoğulluklardan oluşan bir yerellikten, 'yerel modernler'den, hatta 'Adalı Modernler'den bahsetmek mümkün.
Abstract
The Islands’ inclusion in the routes of the Royal Treasury Ferry Administration in 1844, its autonomous administration with the Provincial Regulations of 1867, Ataturk’s residences on the Yalova-Princes’ Isles-Yeşilköy line of the Republican ideology, planning of Prinkipo synchronically with the Prost planning of Istanbul during the Democrat Party regime emphasizes the Islands being an active component of the city more than an outer settlement.
‘Transportation’, influencing the perception of space of the citizens as the main determinant of construct of the idea of summer life in the process of modernization, is gaining importance in the expression of the relationship of the Isles with the mainland. The uncertainty of the location of the Isles being near or far as to the mainland is only a spatial imagination... a little far Isles of the city...
The actors who were the founding elements of the architecture of the Isles: The French, British, Germans and Russians guests of the pre-war period, Levantines, minorities from the Ottoman people, bureaucrats, deputies... We can observe the Isles as ‘a laboratory of transformation’ by the help of their plurality. Maybe with the help of not compromising from the state of being side by side and integrated, it is possible to talk about a locality composed of pluralities, ‘local moderns’, even ‘Islander Moderns’.